2004-02-13 08:59:26

Charakterystyka Gminy Czarnia

Gmina Czarnia jest jedną z najpiękniejszych gmin na Kurpiowszczyźnie. Położona jest w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie ostrołęckim. Powierzchnia Gminy Czarnia wynosi 9253 ha z tego 37,9% powierzchni to lasy. Liczba mieszkańców to około 2600 osób. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, muzeum brata Zenona, zabytkowy kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, domy z XX wieku i wiele innych ciekawych miejsc wartych odwiedzenia.

Gmina Czarnia położona jest w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego na granicy z województwem warmińsko-mazurskim. Obszar gminy od strony południowo-zachodniej graniczy wzdłuż rzeki Omulew z gminą Chorzele, od strony południowej z gminą Baranowo, od strony wschodniej z gminą Myszyniec oraz od strony północnej z gminą Rozogi i gminą Wielbark. Gmina Czarnia położona jest w Regionie Etnograficznym Kurpiowskim-Kurpie północne (Kurpie Puszczy Zielonej). Region ten zachował do dziś odrębność  kulturową a nawet gwarową. W granicach administracyjnych gminy znajduję się 9 wsi sołeckich. Gmina Czarnia jest najmniejszą gminą wśród gmin kurpiowskich i jedną z najmniejszych gmin w kraju.

W miejscowości Czarnia znajduję się neogotycki kościół. Przed kościołem stoi odlany w brązie pomnik Zenona Żebrowskiego, misjonarza Polski i Japonii, współpracownika Maksymiliana Kolbego. Dużą atrakcją jest Muzeum Kultury Polskiej i Japońskiej, w którym zgromadzono wiele pamiątek dotyczących Brata Zenona Żebrowskiego. Muzeum jest położone w Czarni w sąsiedztwie kościoła i plebanii.

Rezerwat Czarnia obejmuje 142 ha terenów leśnych. Położony jest w odległości 3 km od wsi Czarnia na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictwa Myszyniec. Głównym celem ochrony jest zachowanie fragmentu boru świeżego, naturalnego pochodzenia, charakterystycznego dla dawnej Puszczy Kurpiowskiej. Rezerwat znajduję się w IV krainie przyrodniczo leśnej, Mazowiecko-Podlaskiej, w dzielnicy Równiny Kurpiowskiej. Występują tu wartościowe fragmenty świerka i sosny w wieku przeważnie 160-180 lat, miejscami 190-210 lat. Starodrzew świerkowy jest młodszy od sosnowego i ucierpiał znacznie wskutek huraganu w 1996r., który spowodował w nim liczne wywroty i złomy. W podszytach występuje głównie świerk pospolity i jałowiec pospolity. Runo leśne stanowią: borówka czarna, brusznica, pszeniec leśny, wrzos zwyczajny, konwalia dwulistna, paproć orlica pospolita, szczawik zajęczy. Występują rośliny chronione takie jak: konwalia majowa, widłaki. Wśród mchów i porostów występuję rokiet pospolity, rokiet pierzasty, płonnik oraz chrobotek reniferowy. Osobliwością rezerwatu są, jedynie tu występujące sosny bartne. Jest to rezerwat często odwiedzany, a na jego popularność składa się piękno drzew sosnowych i świerkowych. Rezerwat stanowi dobre warunki bytowania dla zwierzyny. Występują tu: sarny, dziki, jeże, wiewiórki, krety, myszy, ryjówki, nornice, lisy, tchórze, jelenie, kuny i inne. Wśród ptaków występują licznie: sikorki, dzięcioły, pełzacze, kowaliki, sowy, kukułki i inne. Gady reprezentowane są przez takie gatunki jak: jaszczurki, padalce, zaskrońce. Płazy reprezentują wyłącznie żaby.

Na terenie gminy występują pomniki przyrody w formie drzew:

• <!--[if !supportLists]-->Dąb o wysokości ok. 27m i obwodzie 600cm na wysokości 1,3m w leśnictwie Czarnia,
• <!--[if !supportLists]-->4 sosny bartne o wysokościach ok. 8, 15, 25, 26m i obwodzie 261, 284, 283, 284 cm na wysokości 1,3m w wieku około 150 lat w leśnictwie Czarnia,
• <!--[if !supportLists]--><!--[endif]-->sosna zwyczajna o wysokości ok. 28 m i obwodzie 250cm na wysokości 1,3m w leśnictwie Czarnia.

Występujące na terenie gminy gleby to gleby piaszczyste charakteryzujące się dużą przepuszczalnością o niskiej przydatności rolniczej. Gleby klas IV stanowią 9,7% całości użytków rolnych, klasy V - 39,1%, klasy VI - 51,2%. Zajęcia mieszkańców to w przeważającym stopniu praca na roli. Wiodącą produkcję rolną jest produkcja mleka. Na terenie gminy nie ma zakładów przemysłowych oraz innych przedsięwzięć, które ujemnie oddziaływałyby na środowisko. Środowisko przyrodnicze Gminy Czarnia nie należy do zdegradowanych ani szczególnie zagrożonych

Na terenie gminy funkcjonuję dwa zespoły szkół i szkoła podstawowa:

• Zespół Szkół w  Czarni (  Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum )
• Zespół Szkół w Surowem  ( Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum  )
• Szkoła Podstawowa w Bandysiach ( klasy   I - III ).

Funkcjonuje jeden Urząd Pocztowy w Czarni, który obsługuje mieszkańców gminy. Wszystkie miejscowości mają możliwość korzystania z połączeń telefonicznych. W Czarni zlokalizowane są 2 stacje sieci telefonii komórkowej.

Na terenie gminy działają autentyczni twórcy sztuki kurpiowskiej i rękodzieła ludowego. Wyrabiają kierce, kwiaty z bibuły, wycinanki, pisanki itp. W Czarni ma siedzibę Kurpiowski Zespół Folklorystyczny „Carniacy”, który powstał w 1935r. i działa do chwili obecnej. Zespół ten tańczy wszystkie tańce kurpiowskie oraz wystawia widowiska, np.: „Na łowy”, „Szopka Kurpiowska”, „Wesele Kurpiowskie” i wiele innych. Rozwija się agroturystyka, a wczasowicze chwalą sobie gościnność, ciszę i spokój. Na terenie gminy obecnie działa 5 gospodarstw agroturystycznych. Oto one:

• Dorota Samsel, tel. (029) 772-70-87, miejscowość Czarnia 72
• Halina Olender, tel. (029) 772-75-25, miejscowość Surowe 40
• Krystyna Piórkowska, tel. (029) 772-75-73, miejscowość Surowe 20
• Teresa Kłoskowska, tel. 0602427397, miejscowość Długie 17,
• Zofia Zadrożna, tel. (029) 772-70-68, miejscowość Bandysie 1.

Informacje o artykule

Artykuły archiwalne